«آيا زمانی عدم و نيستی وجود داشته است؟»
منظورتان این است كه این امكان وجود ندارد كه در آغاز هرگز هیچ چیزی وجود نداشته است؟ یعنی ممكن نیست كه بیلیون ها بیلیون سال پیش هرگز هیچ چیز وجود نداشته است؟ مطمئناً این هم یك تئوری است كه می توان در مورد آن تفكر و تأمل نمود. پس بیایید این تئوری را با یک شبیه سازی و مقایسه مورد بررسی قرار دهیم.
بیایید فرض كنیم كه شما یك اتاق بسیار بزرگ دارید كه به اندازه ی یك زمین فوتبال است و كاملاً بسته می باشد. این اتاق همیشه قفل است و هیچ در یا پنجره ای در این اتاق وجود ندارد. دیوارهای اتاق نیز فاقد هر گونه حفره و درز می باشد. درون اتاق خالی است. مطلقاً هیچ چیز در آن وجود ندارد. نه ذره ای از چیزی، نه هوایی، نه گرد و خاكی و نه هیچ نوری در اتاق نیست. این یك اتاق مهر و موم شده است كه درون آن مانند قیر سیاه و تاریك است. حالا چه اتفاقی می افتد؟
فرض كنیم هدف شما این است كه چیزی را وارد اتاق كنید. اهمیتی ندارد آن چیست، هر چه می خواهد باشد، ولی قانون این است كه برای این كار شما اجازه ندارید خارج از اتاق، از وسیله ای استفاده كنید. پس شما چكار می كنید؟
با خودتان فكر می كنید كه شاید با ایجاد جرقه ای بتوانید حداقل برای یك لحظه هم كه شده درون اتاق را روشن كنید. شاید با این كار بتوانید چیزی را درست كنید. بله، حق با شماست ولی مشكل اینجا است كه شما بیرون از اتاق هستید و قانون این اجازه را به شما نمی دهد تا از خارج چیزی را وارد اتاق كنید.
حالا با خود می گویید اگر بتوانم به وسیله ی تِلِه پورت چیزی را داخل اتاق ارسال كنم چطور؟ این كار نیز مجاز نیست چرا كه برای این كار شما مجبور هستید تا از وسایلی كه خارج از اتاق است استفاده كنید. باز هم مشکل حل نشده سر جای خود باقی است. شما باید با استفاده از آنچه داخل اتاق است، چیزی را وارد اتاق كنید، و تنها چیزی كه درون اتاق وجود دارد “عدم و نیستی” است. با خود می اندیشید، اگر زمان كافی وجود داشته باشد شاید ذره ای هر چند كوچك و ناچیز در اتاق خود به خود به وجود بیاید.
در ارتباط با این تئوری سه مشكل اساسی وجود دارد:
۱- زمان به خودی خود قادر نیست كاری انجام دهد. همه چیز در طی زمان اتفاق می افتد، ولی این خودِ زمان نیست كه اتفاقات را می سازد.
برای مثال اگر شما به مدت ۱۵ دقیقه برای درست کردن كلوچه منتظر بمانید، این زمان نیست كه كلوچه ها را می پزد، بلكه گرمای فِر اجاق گاز است كه باعث می شود كلوچه ها بپزند. اگر زمان سنج اجاق گاز را تنظیم كنید، هر چقدر هم منتظر بمانید كلوچه ها هرگز به خودی خود پخته نخواهند شد.
در این همانندسازی، ما یك اتاق بسته داریم كه در آن هرگز چیزی وجود ندارد. اگر مدت ۱۵ دقیقه صبر كنیم، در شرایط و موقعیت موجود هیچ تغییری حاصل نخواهد شد. شاید بپرسید اگر مدت هزاران هزار سال یا تا ابد منتظر بمانیم چطور؟ یك واحد مدت زمان
«بی نهایت» را مدت زمان فشرده شده ۱۵ دقیقه ای فرض كنید. اگر شما كلوچه ها را روی پیشخوان قرار دهید و یك واحد مدت زمان «بی نهایت» هم انتظار بكشید آیا كلوچه ها خواهند پخت؟
مشكل دوم این است كه: اصلاً چرا باید در یك اتاق خالی چیزی خود به خود «پدیدار» شود؟ باید دلیلی برای پیدایش و به وجود آمدن آن وجود داشته باشد. اما همانطور كه گفته شد درون اتاق ابداً چیزی وجود ندارد، پس به چه دلیل باید وضعیت موجود تغییركند و اتفاقی بیفتد؟ داخل اتاق هیچ چیزی نیست تا سبب شود چیزی درون اتاق پدیدار گردد. (در حالی كه باید به خاطر داشته باشیم كه این علت و سبب بایستی از درون اتاق باشد).
خب شاید بگویید، آیا ممكن است یك ذره ی بسیار كوچك از چیزی درون اتاق بوده باشد؟ آیا این احتمال بیشتر نیست كه یك ذره ی ریز و كوچك، شكل و صورت خارجی به خود بگیرد و تبدیل به ماده شود تا اینكه یك شیء بزرگ همچون توپ فوتبال؟
این دقیقاً باعث بروز مشكل سوم می شود كه مربوط به اندازه است. مانند مسئله زمان، اندازه نیز یک مقوله ی نسبی است. فرض كنیم شما سه توپ بِیسبال دارید كه هر كدام در اندازه های مختلف هستند. پهنای یكی از توپ ها ۴ متر، دیگری ۲متر، و توپ آخر دارای اندازه طبیعی است. به نظر شما احتمال دارد كدامیك از این سه توپ درون اتاق مورد بحث ما تبدیل به ماده شود؟ توپی كه اندازه طبیعی دارد؟ اینطور نیست!
در حقیقت اندازه توپ در این میان هیچ اهمیتی ندارد. موضوع مورد بحث این است كه آیا هیچ توپ بیسبالی در هر سایز و اندازه ای كه باشد ممكن است در اتاقی كه مهر و موم شده و خالی است، خود به خود پدیدار شود؟ اگر فكر می كنید كه حتی كوچكترین اندازه توپ بیسبال هم امكان ندارد به خودی خود به وجود بیاید، بنابراین درباره اتم نیز بایستی همین نتیجه گیری را بكنید. موضوع مورد بحث اندازه نیست. تبدیل شدن یك ذره هر چند كوچك و ناچیز به یك ماده، بدون وجود هیچ دلیلی، همان اندازه غیر محتمل است كه تبدیل شدن خود به خود یك جسم بزرگ همچون یخچال. هیچ تفاوتی وجود ندارد.
حالا بیایید این همانندسازی خود را كمی گسترش دهیم. بیایید دیوارهای این اتاق را كه درونش همانند قیر سیاه و تاریك است، از جای خود برداریم. اینك اتاق را از تمامی جهات تا بیكران امتداد می دهیم. حالا دیگر به غیر از اتاق چیزی وجود ندارد، چرا كه اتاق خود تنها چیزی است كه وجود دارد. یعنی غایت و پایان است.
درون این اتاق بی ابتدا و بی انتها و تاریك هیچ نوری وجود ندارد. هیچ گرد و خاكی نیست، هیچ نوع ذره یا هوایی وجود ندارد و هیچ عنصر و مولكولی هم نیست. به عبارتی یك خلأ مطلق و تهی از هر چیز است. در واقع می توانیم آن را نیستی مطلق بنامیم.
اكنون پرسش این است: اگر قبول كنیم كه اصولاً بیلیونها بیلیون سال قبل نیستی مطلق وجود داشته است، آیا امروز نیز نمی بایست همین گونه می بود، یعنی هنوز هم نیستی مطلق حكمفرمایی می كرد؟
آری، پاسخ مثبت است، اگر از ابتدا نیستی مطلق وجود داشت، در حالِ حاضر نیز هیچ چیز، هر چند كوچك و ناچیز هم نمی توانست وجود داشته باشد. و هنوز هم نیستی مطلق بر جهان حاكم می بود.
این موضوع چه چیزی را برای ما روشن می كند؟ كه عدم و نیستی حقیقت ندارد! چرا؟ چون اگر این گونه می بود هم اكنون نیز باید عدم و نیستی حاكم بود! اگر قبول كنیم كه نیستی مطلق وجود داشته است، پس دیگر بیرون از این نیستی هم نمی توانست چیزی باشد كه باعث به وجود آمدن زندگی و هستی گردد.
بنابراین باز هم به این نتیجه می رسیم كه اگر بپذیرم عدم و نیستی حقیقت دارد، پس بایستی هم اكنون نیز این وضع ادامه می داشت.
به هر حال هستی واقعیت دارد. در حقیقت چیزهای بی شماری هستند كه موجودیت دارند. برای مثال خودِ شما وجود دارید، كه وجودی مهم و بسیار با اهمیت هستید. لذا موجودیت شما ثابت می كند كه عدم و نیستی حقیقت ندارد.
خوب حالا اگر قبول كنیم كه عدم و نیستی حقیقت ندارد، پس این بدان معناست كه همیشه حیاتی هر چند كوچك وجود داشته است. ولی سوال این است كه آن چه بوده؟ آیا آن وجود، واحد بوده یا تعدد داشته است؟ آیا آن اتم بوده یا یك ذره؟ یك مولكول، یك توپ فوتبال، یا یك توپ بیسبال؟ شاید هم یك یخچال یا تعدادی كلوچه؟
برای یافتن پاسخ، به مطلب هستی رجوع كنید.
«چطور می توانیم با خداوند رابطه شخصی خود را آغاز نمائیم؟»
«هستی»
این مطلب دنباله موضوع آیا زمانی عدم و نیستی وجود داشته است می باشد.
اگر زمانی عدم و نیستی وجود داشته است، پس هنوز هم تا به امروز بایستی اینگونه می بود. از آنجایی كه امروز هستی وجود دارد، (برای مثال خود شما كه وجود دارید)، پس این بدان معناست كه عدم و نیستی واقعیت ندارد. اگر این موضوع حقیقت داشت، حالا شما اینجا و در حال خواندن این مطالب نبودید و عدم و نیستی هنوز هم وجود داشت. لذا در هیچ برهه ی زمانی، عدم و نیستی وجود نداشته است. بنابراین همیشه هستی و حیات وجود داشته است. اما آن چه بوده؟ اگر ما به آغاز پیدایش باز گردیم، آن چیز چه بوده كه وجود داشته؟ آیا آن واحد بوده یا بیش از یك چیز بوده است؟ با مشاهده ی آنچه امروز وجود دارد آن چیز شبیه چه بوده است؟
ابتدا اجازه بدهید تا جنبه كیفی موضوع را مورد بررسی قرار دهیم. بیایید یك بار دیگر اتاق بزرگ مهر و موم شده و تاریك همچون قیر سیاه را در ذهن خود به تصویر بكشیم. تصور كنید كه ده عدد توپ تنیس درون این اتاق وجود دارد. تا جایی كه می توانیم به عقب برگردیم؛ تنها چیزی كه درون این اتاق وجود داشته است همین ده عدد توپ فوتبال بوده است و بس. بعداً چه اتفاقی می افتد؟ فرض كنیم یك سال تمام منتظر می مانیم. پس از گذشت یك سال درون اتاق چه می بینیم؟ باز هم ده عدد توپ فوتبال، اینطور نیست؟ چرا؟ چون هیچ نیروی دیگری وجود ندارد تا تغییری در وضعیت موجود ایجاد كند. همه ما می دانیم كه ده عدد توپ معمولی تنیس با گذشت زمان قادر نیستند تولید مثل كنند. این مسئله درباره دیگر موارد نیز صادق است.
بسیار خوب حالا فرض كنید كه از اول تعداد توپ های تنیس شش عدد بوده است. آیا این موضوع تغییری در وضع موجود ایجاد می كند؟ پاسخ منفی است. خوب اگر تعداد یك میلیون توپ تنیس داشتیم چطور؟ باز هم هیچ فرقی نمی كرد. هر آنچه در اتاق داریم صرفاً توپ تنیس است و تعداد آن هیچ تغییری در موقعیت ایجاد نمی كند. آنچه از این بحث متوجه می شویم این است كه كمیت اصل مهم نیست. اما اگر به آغاز و شروع همه موجودات برگردیم آیا به نظر شما كمیت در مواردی اهمیت دارد یا خیر؟
توپ های تنیس را از اتاق خارج كرده و به جای آن یك جوجه قرار می دهیم. یك سال صبر می كنیم و پس از گذشت یك سال باز هم فقط یك جوجه در اتاق داریم. اما اگر این كار را با یك مرغ و یك خروس شروع كنیم چطور؟ پس از گذشت یك سال صاحب جمعیتی بزرگ از جوجه ها هستیم!
بنابراین كمیت در صورتی اهمیت دارد كه حداقل دو چیز حضور داشته باشند كه قابلیت تولید سومی را دارا باشند. مرغ + خروس= جوجه كوچولو؛ اما زمانی كه در مورد دو چیز صحبت می كنیم كه قابلیت تولید سومی را ندارند، كمیت در اینجا هیچ نقشی ندارد. توپ تنیس+ توپ تنیس= هیچ ! بنابراین در موضوع مورد بحث، كیفیت در حقیقت نقش بزرگتری دارد تا كمیت. آن چیز مورد نظر دارای چه كیفیت هایی ست؟ آیا آن قادر است چیزهای دیگری را به وجود بیاورد؟
اكنون بیایید نزد جوجه ها بازگردیم ولی با دقت و قاطعیت موضوع را بررسی كنیم، چرا كه در آغاز پیدایش همه چیز اینگونه دقیق بوده است. ما در اتاق مان یك مرغ و یك خروس داریم. آنها در نقاط مختلف اتاق هستند و در نیستی معلق و بیكارند. آیا آنها می توانند جوجه هایی را تولید كنند؟ پاسخ منفی است. چرا؟ زیرا هیچ محیط مناسبی وجود ندارد كه تولید مثل صورت پذیرد. به غیر از مرغ و خروس چیز دیگری در اتاق وجود ندارد. نه هوایی برای نفس كشیدن و پرواز، نه زمینی كه بتوان روی آن راه رفت و نه هیچ منبع تغذیه ای كه آنها را زنده نگاه دارد. این مرغ و خروس نمی توانند غذا بخورند، راه بروند، پرواز كنند و یا حتی نفس بكشند. محیط اطراف آنها یك عدم و نیستی كامل است.
بنابراین موضوع جوجه ها منتفی است. جوجه ها بدون داشتن گونه ای از محیط مناسب، نه می توانند وجود داشته باشند و نه تولید مثل كنند. اما اگر محیط مناسبی وجود داشته باشد آنها می توانند جوجه های دیگری تولید كنند. اگر فرض كنیم محیط مناسبی وجود داشته باشد، و این محیط بتواند بر روی جوجه ها تاثیر بگذارد، اگر چه این احتمالی نامعقول و بی معنی است، ولی در طی گذشت دورانی طولانی ممكن است این جوجه ها تبدیل به زرافه یا سمور دریایی شوند.
تا به اینجا رسیدیم كه اتاقی داریم كه فاقد محیطی برای زندگی است، پس ما نیاز به چیزی داریم كه بتواند بدون وجود هیچ محیطی حیات داشته باشد. چیزی كه برای زنده ماندن احتیاج به هوا، غذا و آب نداشته باشد. اگر این فرضیه را قبول كنیم پس باید تمامی انواع حیات را كه در حال حاضر روی كره ی زمین زندگی می كنند، از رده خارج كنیم.
شاید بپرسید پس موجودات غیر جاندار چطور؟ غیر جانداران برای حیات خود به محیط مناسب احتیاجی ندارند. این یك واقعیت است و كسی نمی تواند منكر این واقعیت را کنار بزند. ولی باز هم این موضوع كمكی به ما نمی كند و ما همچنان در همان مشکلاتی گرفتار می شویم كه قبلاً درباره توپ های تنیس صحبتش را كردیم. چرا؟ چون غیر جانداران قادر نیستند چیزی از خود تولید كنند. بیایید فرض كنیم به جای ده عدد توپ تنیسی كه قبلاً در مورد آن بحث كردیم تعداد یك تریلیون مولكول هیدروژن داشته باشیم. خوب حالا چه اتفاقی می افتد؟ با گذشت زمان شما هنوز هم چیزی بیش از یك تریلیون مولكول هیدروژن نخواهید داشت.
حالا كه داریم درباره غیر جانداران صحبت می كنیم، بیایید این موضوع را بررسی كنیم كه برای حیات آنها چه چیزی لازم است؟ آیا تا به حال درباره ی «برخورد برتر» چیزی شنیده اید؟
سالها قبل دولت آزمایشی را آغاز نمود تا به وسیله آن بتواند ماده را خلق كند. «برخورد برتر» در واقع متشكل از كیلومترها تونل زیرزمینی بود. در این تونل های طویل اتمها با سرعت مافوق صوت حركت كرده و با شدت با هم برخورد می كردند تا ذرات بسیار كوچك و ریز را به وجود بیاورند. تمامی این تلاش برای به وجود آوردن كوچكترین ذره میكروسكوپی ماده انجام گرفت.
این آزمایش چه چیزی را برای ما روشن می كند؟ با این آزمایش متوجه می شویم آنچه را كه قبلاً درباره توپ های تنیس به تصویر كشیدیم آن طور هم كه به نظر می آید ساده نیست. برای به وجود آوردن فقط یك عدد توپ تنیس از هیچ و نیستی، مقدار غیر قابل تصوری از انرژی لازم است و تنها چیزی كه ما در اختیار داریم عدم و نیستی است. به یاد دارید كه اتاق ما كاملاً خالی است.
تا حالا به این نتیجه رسیدیم كه هر آنچه كه از ازل وجود داشته است بایستی قادر باشد تا بدون اینكه متكی به چیز دیگری باشد زندگی كند. آن چیز هر چه كه هست باید كاملاً و مطلقاً خودكفا بوده باشد. چرا كه در آغاز، آن تنها و واحد بوده است و برای حیات نیازی به محیط پیرامون نداشته است.
دوم، آن چیز كه از آغاز وجود داشته است، بایستی دارای این قابلیت بوده باشد كه به غیر از خود چیز دیگری را هم تولید نماید. اگر خلاف این می بود تنها چیزی كه امروز وجود می داشت خود او بود و بس، اما امروز چیزهای دیگری هم وجود دارند. برای مثال خودِ شما.
سوم، برای تولید كردن چیزی دیگر، آن هم از عدم و هیچ، نیاز به قدرتی خارق العاده و شگفت انگیز وجود دارد. پس «آن» هر چه كه هست باید قدرتی عظیم در اختیار داشته باشد. اگر برای به وجود آوردن تنها یك ذره بسیار كوچك و ناچیز به كیلومترها تونل احتیاج داریم، و لازم است تا انرژی بسیار قابل توجهی را تحت كنترل در آوریم تا یك ذره كوچك به وجود بیاید، پس تصورش را بكنید برای به وجود آمدن ماده در جهان و موجودات چه مقدار انرژی لازم است؟
باز هم به اتاق خودمان برگردیم. فرض كنیم كه نوع بسیار مخصوصی از یك توپ تنیس درون اتاق قرار دارد. این توپ قادر است تولید مثل كند و توپ های دیگر را به وجود بیاورد. و باز فرض می كنیم این توپ بخصوص قدرت و انرژی لازم را در اختیار دارد. فرض می كنیم آن، كاملاً خودكفاست و برای حیات خود به هیچ چیز محتاج نیست. «آن» تمامی چیزی است كه وجود دارد. یعنی این توپ تنیس بخصوص ابدی است.
فرض كنیم این توپ مخصوص، توپ دیگری مثل خود را تولید كند. كدامیك از این دو توپ با در نظر گرفتن زمان به وجود آمدنش بر دیگری برتری دارد؟ توپ شماره ۱.
توپ شماره ۱ همان چیز ابدی است. آن همیشه وجود داشته است. اما توپ شماره ۲ به وسیله توپ شماره ۱ به وجود آمده است. پس با در نظر گرفتن زمان، توپ شماره ۲، محدود است اما توپ شماره ۱ نامحدود و نامتناهی است.
اگر بخواهیم از جنبه قدرتی به این دو توپ نگاه كنیم، كدامیك قدرتمندتر است؟ باز هم توپ شماره ۱.
چون توپ شماره ۱ این توانایی را دارد تا توپ شماره ۲ را از عدم و نیستی به وجود بیاورد. در حقیقت توپ شماره ۱ این قدرت را دارد تا توپ شماره ۲ را نابود سازد.
بنابراین توپ شماره ۱ قدرتی برتر از توپ شماره ۲ دارد. در حقیقت توپ شماره ۲ برای حیات خود همیشه بایستی به توپ شماره ۱ وابسته باشد.
شاید بگویید حالا اگر توپ شماره ۱ مقداری از قدرت خود را با توپ شماره ۲ شریك شود تا توپ شماره ۲ نیز این قدرت را داشته باشد تا توپ شماره ۱ را نابود كند چطور؟ در این صورت توپ شماره ۲ بزرگتر و عظیمتر خواهد بود و توپ شماره ۱ دیگر قدرت مطلق نخواهد بود اینطور نیست؟
در این فرضیه مشكلی وجود دارد. اگر هم توپ شماره ۱ مقداری از قدرتش را با توپ شماره ۲ شریك شود، قدرت در واقع از آنِ توپ شماره ۱ است. حالا این سوال پیش می آید كه آیا توپ شماره ۱ برای نابودی خودش از قدرت خود استفاده خواهد كرد؟ پاسخ منفی است. چرا كه اولاً اگر قرار باشد قدرتی برای نابودی در میان باشد وجود توپ شماره ۱ ضروری است.
نكته مهم دوم این است كه توپ شماره ۱ آنقدر نیرومند است كه اگر قرار باشد كاری انجام شود بدون شك بایستی از طریق توپ شماره ۱ انجام گردد. این موضوع هرگز امكان پذیر نیست كه وجود توپ شماره ۱ متوقف شود، بنابراین این اتفاق هرگز نخواهد افتاد.
توپ شماره ۱ را نمی توان از بین برد. چرا كه از ازل توپ شماره ۱ را كسی به وجود نیاورده است. توپ شماره ۱ همیشه بوده و وجود داشته است. توپ شماره ۱ آن وجود ابدی است.
او زندگی و حیات است. او حیاتی ابدی است. برای نابود كردن توپ شماره ۱ قدرت و وجودی عظیمتر لازم است اما هیچ چیزی وجود ندارد، و هرگز نیز وجود نخواهد داشت، كه از توپ شماره ۱ بزرگتر باشد. آن قادر به حیات است بدون اینكه به چیز دیگری محتاج باشد. بنابراین هیچ قدرت خارجی قادر نیست تا تغییری در وجود او ایجاد نماید. آن هرگز پایان نخواهد پذیرفت، چون هیچ آغازی برای او نبوده است. او از ازل تا ابد بوده و خواهد بود. این یك واقعیت است. او همانگونه كه هست، وجود دارد و هیچ چیزی نمی تواند آن را تغییر دهد. او هرگز نمی تواند از بودن و حیات متوقف شود، چرا كه بودن و هستی، طبیعت و ذات اوست. پس با این تفاصیل او آسیب ناپذیر است.
آنچه كه از این مطالب در می یابیم این است كه: آن چیزی كه از ازل بوده و تا ابد نیز خواهد بود، همواره از آنچه كه خود به وجود می آورد بزرگ تر و قدرتمند تر است. آن وجود ابدی، به خودی خود حیات دارد. اما هر چیز دیگری كه به وسیله ی ابدی به وجود می آید، برای حیات، به او وابسته است. بنابراین آن «وجود دیگر» دارای نیازهایی است، پس او در رتبه ی پایین تری قرار گرفته است و همیشه هم همین طور خواهد بود. اما آن ابدی هرگز احتیاجی به دیگری ندارد.
آن ابدی قادر است تا «وجود دیگری» مانند خود بسازد كه دارای برخی از ویژگی های خودش می باشد، اما مهم نیست این شباهت تا چه میزان باشد، آن ابدی همواره با دیگر آفریده های خود تفاوت داشته و بر آنها برتری خواهد داشت. ابدی، با در نظر گرفتن برتری كه دارد همواره عظیم تر از هر چیز دیگر خواهد بود. بنابراین متوجه شدیم كه ابدی نمی تواند مشابهی كاملاً مثل خود را بسازد، چرا كه تنها اوست كه از ازل بوده و قادر است بدون وابستگی به دیگری زندگی كند.
آیا مایل هستید درباره ی این موضوع كه آن “حیات جاودانی” یا آن “ابدی” چه كسی است بیشتر بدانید؟ اگر اینطور است، مطلب چه كسی را ملاحظه كنید.
«چطور می توانیم با خداوند رابطه شخصی خود را آغاز نمائیم؟»
«چه كسی»
این مطلب ادامه موضوع هستی است.
یك “ابدی” وجود دارد. او همیشه وجود داشته است. آن ابدی آغازی ندارد و از ازل بوده است. اگر این ابدی نیازی داشته باشد، قادر است تا نیازهایش را خودش برآورده سازد. برای بودن و حیات، آن “ابدی” نیازی به هیچ چیزی ندارد. آن ابدی قادر نیست وجودی كاملاً برابر و همانند خود بسازد كه از خودش بزرگتر باشد. هر آنچه كه تولید می شود هیچ كدام ابدی نیست. بنابراین این وجود ابدی نمی تواند ابدی دیگری را خلق بیافریند. او خود همواره از همه ی موجودات دیگر بزرگتر و برتر خواهد بود.
حال ببینیم كه آیا این ابدی می تواند بیش از یكی باشد؟
این احتمال وجود دارد. بیایید فرض كنیم كه در ابتدا پنج ابدی وجود داشته است. اگر اینچنین باشد پس هر پنج تای آنها با در نظر گرفتن زمان و قدرت، باید دقیقاً مثل هم باشند. هر پنج تای آنها باید غیر مخلوق و ابدی بوده و هر پنج تای آنها بایستی قادر به انجام دادن هر كار ممكن باشند. این مسئله باز این را به ما نشان می دهد كه موضوع مهم در این جا كیفیت است و نه كمیت.
خوب حالا ما درباره ی این ابدی یا (جاودان های) چه می دانیم؟ آن ابدی تنها نیست چرا كه چیزهای دیگری هم وجود دارد. برای مثال خودِ شما. حالا باید این سوال را از خود بپرسید كه آیا شما آن ابدی و یا یكی از آنها هستید؟ اگر اینطور است، پس شما هیچ آغازی ندارید، هیچ نیازی ندارید كه به تنهایی نتوانید آن را برآورده سازید، و بالاخره هر آنچه كه قرار است انجام گیرد به وسیله ی شما و به دست شما انجام می گیرد. آیا شما چنین كسی هستید؟ اگر نیستید، پس شما موجودی كاملاً متفاوت هستید. نه آن ابدی هستید و نه یكی از آنها.
باز هم به اتاق بزرگ و تاریك خود كه همچون قیر سیاه و تاریك است بر می گردیم. با این تفاوت كه فرض می كنیم حالا درون اتاق یك مولكول هیدروژن و یك مولكول نیتروژن نیز وجود دارد.