top of page

«رهايي از اختلال در تغذيه»

 

«بسیاری از مردان و زنان نمی دانند كه علت وجود بی نظمی در تغذیه چیست و چگونه می توانند در این خصوص از خدا كمك بگیرند.

در اینجا اطلاعاتی درباره بی نظمی در تغذیه خواهید خواند، بنابراین شما نیز می توانید به آزادی دست یابید . . .»

 

   نوشته ی: سوزان برودول (به همراهی كیم بوبالو)

   من به مدت ۱۳ سال با دانشجویان دانشكده كار كرده ام. در محوطه دانشگاه و انجمن های خیریه بانوان با زنانی صحبت كرده ام كه با اختلال تغذیه و تناسب اندام خود در ستیز و كشمكش هستند. امروزه این موضوع طیف وسیعی از فرهنگ زنان ما را به خود اختصاص داده است. خود من نیز زمانی با اختلال تغذیه در جدال و ستیز بودم، اما حالا دیگر اینطور نیست. اجازه دهید مطلب را با ذكر تجربه دو نفر از دوستانم شروع كنم:

   برندا:

   هر صبح یكشنبه كه برندا در اتاق ناهارخوری پیراشكی ها را می خورد همه ما به آرامی به جای دیگری نگاه می كردیم. گمان می كنم كه او فكر میكرد هیچ كس متوجه نمی شود كه او چند تا پیراشكی می خورد و یا وقتی كه اتاق ناهارخوری را ترك می كرد و بعد از نیم ساعت باز بر می گشت و وانمود می كرد كه برای بار اول برای صرف صبحانه داخل اتاق شده است كسی نمی فهمد. همه ما می دانستیم كه او به مدت دو یا سه ساعت مشغول خوردن پیراشكی است و واقعاً عاشق پیراشكی است. یك شب منتظر بودم تا داخل حمام طبقه پایین شوم كه درست در كنار اتاق مطالعه قرار داشت. همانطور كه ایستاده بودم می توانستم صدای خش- خش باز شدن پاكت چیپس را بشنوم.

   حدس زدم كه باید برندا باشد . . . او جشن گرفته بود. من خودم مدتی به بی اشتهایی گرایش پیدا كرده بودم بنابراین می دانستم كه برندا مشكل دارد. اما نمی دانستم در این باره چكار باید بكنم، بنابراین هیچ كاری نكردم. با خود فكر كردم: «خوب، اشخاص زیادی این كار را می كنند و این ربطی به من ندارد كه در زندگی خصوصی شخص دیگری دخالت كنم.» علاوه بر این نمی خواستم دوستی خود را با برندا از دست بدهم. این برایم خیلی مهم بود.

   جودی:

   واضح بود كه جودی دارد وزن كم می كند. او ظاهراً عالی به نظر می آمد ولی من متوجه شدم كه او واقعاً دارد لاغر می شود، مخصوصاً وقتی كه شلوار كوتاه می پوشید. او به قدری لاغر شده بود كه حتی می توانستید استخوان های او را هم ببینید. در این مورد از او سوال كردم و جودی گفت كه تحت استرس و فشار است و به این دلیل كمی وزن كم كرده است اما گفت كه حالش خوب است. متوجه شدم كه او روزی دو بار، و هر بار به مدت دو یا سه ساعت در سالن ورزش است. هر وقت كه موقع شام می شد و همه ما برای خوردن شام آماده می شدیم، جودی مشغول مطالعه بود و اظهار می كرد كه قبلاً در اتاقش چیزی خورده است.

   به عنوان دوستان جودی به این نتیجه رسیدیم كه همه ما مدتی رژیم گرفته ایم و بعد دوباره به وزن اول خود برگشته ایم. بنابراین جای نگرانی نبود. ما نمی دانستیم كه جودی داشت عملاً خود را از بین میبرد و نزدیك بود بمیرد. ممكن است شما نیز كسی را بشناسید كه با اختلال در تغذیه دست و پنجه نرم می كند و یا شاید نگران هستید كه شاید خود شما دچار بی نظمی در تغذیه باشید. امروزه این موضوع در دانشگاه ها بسیار رایج است. شاید در این فكر هستید كه برای درمان این اختلال كمك بجویید. اگر فكر می كنید كه با اختلال تغذیه در حال ستیز هستید، مایلم بدانید راهی وجود دارد كه احساس كنید از این اختلال رهایی پیدا كرده اید و بدانید كه معنای واقعی محبت و پذیرفته شدن چیست.

   اگر جستجوی شما برای مورد تحسین واقع شدن و كنترل كردن خود باعث شده است تا به هر قیمتی حاضر شوید خود را لاغر كنید (خواه از طریق بالا آوردن آنچه خورده اید و یا از طریق نخوردن غذا) مایلم بدانید كه راه بهتری هم وجود دارد كه بعداً توضیح خواهم داد. اول از همه

می خواهم به شما كمك كنم تا متوجه شوید كه مفهوم بی نظمی در تغذیه چیست.

 

   اولین قدم برای درمان اختلال در تغذیه: دانستن این كه منظور از اختلال در تغذیه چیست؟

   دو طبقه بندی عمده وجود دارد: بی اشتهایی و پراشتهایی. این دو طبقه بندی بیشتر در میان زنانی كه فعالیت هایی بارز و از نوع فوق برجسته انجام می دهند دیده می شود. مانند كسانی كه بصورت حرفه ای به عنوان رقاص بالت، ژیمناست و مدل سرگرم كار هستند. اما هر كسی ممكن است به آن مبتلا شود. معمولاً این مشكل در دوره بلوغ و یا سنین اولیه ی بزرگسالی رشد و پرورش می یابد.

   اغلب این مشكل در جریان تحولاتی آغاز می شود كه مربوط به استقلال یافتن فرد است، مانند ترك كردن خانه برای رفتن به دانشكده، و یا زمانی كه در نقطه اوج استرس قرار گرفته اید و روزنه دیگری جهت رهایی از تضاد و بحران های احساسی وجود ندارد. ممكن است این حالات هنگام جدایی از دوست پسر و یا همسر به سرعت در شخص پدیدار شود. مردان نیز ممكن است دچار اختلال در تغذیه شوند مخصوصاً كشتی گیرها و یا دوندگان دو استقامت و یا كسانی كه داشتن وزن كم برایشان مزیت باشد. اما عموماً مشكل در زنان دیده می شود.

 

   كمك در خصوص اختلال در تغذیه: دانستن مفهوم بی اشتهایی

  • امتناع از حفظ كردن وزن طبیعی. معمولاً وزن آنها حداقل ۱۵ درصد زیر حد طبیعی است. برای مثال اگر قد شما ۱۶۰ سانتیمتر و وزن شما ۴۹ كیلوگرم باشد، پس وزن شما ۱۵ درصد از حد طبیعی خود كه بایستی ۵۷ كیلوگرم باشد كمتر است. لاغری شما لزوماً به این معنا نیست كه شما دچار بی اشتهایی هستید. وراثت نیز در این بین نقش دارد.

  • وحشت شدید از اضافه وزن و چاقی. تقریباً همه ی نوجوانان این وحشت را دارند. شاید تمرین های ورزشی زیاد، حتی فعالیت بیش از اندازه نیز وجود داشته باشد. (من عادت داشتم تا ایستاده مطالعه كنم چون بیشتر از حالت نشسته كالری می سوزاندم.) اغلب، تمرین های ورزشی شدید، در حد افراط نیز انجام می شود. بعضی اوقات تمرینهای روزانه ساعتها به طول می انجامد و بیش از یك بار در طول روز به تمرینهای ورزشی پرداخته می شود.

  • تصویری بد شكل از اندام خود. شخص خود را چاق می بیند، اگرچه او مطابق با نمودارهای وزن و غیره، حتی كمبود وزن هم دارد.

  • نبود حداقل سه دوره متوالی قاعدگی. (این عارضه ای است كه در ورزشكاران نیز وجود دارد و لزوماً ارتباطی با بی اشتهایی ندارد.)

  • زمانی كه اختلال در تغذیه شدت می گیرد و گرسنگی تا حد مرگ می رسد، افسردگی و بی علاقگی نیز پدیدار می شود. بسیاری از افراد یك یا تعدادی از این علائم را در خود دارند. در این صورت تشخیص داده می شود كه شما مبتلا به اختلال در تغذیه هستید. آخرین معیار در تشخیص این است كه ببینیم آیا آن خانم در مدت دو هفته به وزنش اضافه می شود یا خیر (معمولاً این كار زیر نظر یك پزشك انجام می گیرد).

 

   كمك در خصوص اختلال در تغذیه: دانستن مفهوم پراشتهایی

   پراشتهایی این گونه توصیف میشود:

  • تمایل زیاد به خوردن، فراتر از حد سیر شدن. (اغلب مردم زمانی كه رژیم غذایی می گیرند و محدودیت غذایی دارند این تمایل در آنها بوجود می آید.)

  • عدم كنترل در خوردن غذا. معمولاً بی بند و باری در خوردن بصورت مخفی انجام می گیرد. بعضی اوقات اشخاص خود را در خوابیدن آزاد می گذارند. یك بی بند و باری ممكن است بین ۱۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ كالری را به همراه داشته باشد.

  • یك شخص مرتب روزه می گیرد، تمرینات ورزشی انجام می دهد، استفراغ می كند و قرص های ضد یبوست استفاده می كند (بعضیها روزانه ۲۰ – ۴۰ عدد از این قرصها را استفاده می كنند). اما قرصهای ضد یبوست فقط در قسمت تحتانی معده و روده عمل می كنند؛ در حالی كه غذا در قسمت فوقانی معده و روده جذب می شود. قرصهای ضد یبوست باعث از دست رفتن آب بدن شده و شكم را صاف میكنند اما پس از آن شكم مجدداً برجسته شده و به حالت اولیه بر می گردد و همچنین تورم و یبوست نیز به همراه می آورد.

  • به دلیل پرخوری و روزه گرفتن، نوسان وزنی به میزان بیش از ۵ كیلوگرم به وجود می آید، بنابراین شخص ممكن است اضافه وزن یا كمبود وزن داشته و یا دارای وزنی طبیعی باشد.

   هیچ كس نمی خواهد برای كنترل مقدار غذای خود هر روز استفراغ كند. اغلب اوقات شخص هر چند وقت یك بار این كار را انجام می دهد. بیشتر وقتها استفاده از این روش بعد از یك مهمانی و یا بعد از صرف یك شام مفصل در بیرون از خانه شروع می شود.

   سپس عدم كنترل در خوردن غذا باعث می شود تا این عمل بیشتر تكرار شود، و قبل از اینكه متوجه شوید روزی دو یا سه مرتبه عمل پاكسازی را انجام می دهید. وقتی مقدار غذای مصرفی به میزان زیاد كاهش می یابد این امكان وجود دارد كه بی اشتهایی به جایی برسد كه عملاً بدن در مقابل غذا از خود واكنش نشان دهد.

   دیگر بیش از این شخص قادر نیست گرسنگی خود را فرو نشاند و لذا در مقادیر كوچك شروع به خوردن می كند، سپس این مقادیر به تدریج بیشتر می شود. بالاخره شخص به طور نامحدود غذا می خورد و از روش های پاكسازی استفاده می كند.

 

   چرا كمك گرفتن و یا مداوای اختلال در تغذیه مهم است؟

   آمار نشان می دهد كه در بین كسانی كه دچار بی اشتهایی هستند، ۱۵ – ۲۰% مرگ و میر وجود دارد. وقتی مبتلا به بی اشتهایی هستید، یعنی دارید با گرسنگی دادن به خود عملاً خودكشی می كنید و مغز و قلب ممكن است كوچك شده و باعث بروز مشكلات عمده ای برای شما شود. خانمی كه مبتلا به پراشتهایی است ممكن است وزن طبیعی خود را حفظ كند، بنابراین این گونه فكر می كند كه هیچ خطری وجود ندارد.

   اما زمانی كه استفراغ تبدیل به یك عادت شود ممكن است باعث ایجاد عدم تعادل در الكترولیت، ضربان قلب نامنظم، ایست قلبی، كم شدن آب بدن، پوسیدگی دندان، خونریزی داخلی، پارگی معده، پارگی رگ های خونی صورت، صدمه به كلیه ها و غیره شود.

   دانشجوی ارشد دانشكده ای را می شناسم كه در دوران دبیرستان مبتلا به پراشتهایی بود و به همین خاطر صدای او برای همیشه آسیب دید.بی اشتهایی و پراشتهایی آهسته ترین نوع خودكشی است كه كسی می تواند به آن دست بزند.

 

   دانستن دلایل اختلال در تغذیه كمك كننده است

   عوامل زیادی دست به دست هم می دهند تا شخصی دچار اختلال در تغذیه شود:

   ۱) جامعه ما بر خصوصیات فیزیكی تاكید می كند: